Skip to main content

ရောဂါလက္ခဏာ_ကူးစက်_ကာကွယ်ခြင်းဆိုင်ရာမေးခွန်းများ (13.8.21)



🚩🚩🚩1. covid positive ဖြစ်နေတာက လက္ခဏာတွေ မပြရင်ဘယ်လိုသိနိုင်လဲ။ သိချင်ပါတယ်။ အကောင်းချည်းက စကားပြောရင်း သေဆုံးနေတာတွေ တွေ့နေရလို့ပါ။ 

ဖြေ။ ရောဂါလက္ခဏာများ ခံစားရပုံခြင်းမှာ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး တူညီမှုမရှိပါ။ ထို့ပြင် ရောဂါလက္ခဏာများ ပြင်းထန်မှု၊ မပြင်းထန်မှုမှာလည်း တသမတ်တည်း မရှိဘဲ အချိန်နှင့် အမျှ ပြောင်းလဲနေနိုင်ပါတယ်။ အများစုမှာ သာမာန်လက္ခဏာများ ခံစားရပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် သက်သာသွားတတ်ပါတယ်။ အချို့မှာမူ သာမန်လက္ခဏာအနည်းငယ်ခံစားရပြီးနောက်တွင် ရုတ်တရက် ရောဂါပြင်းထန်လာခြင်းမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အချို့လူနာများတွင် သွေးတွင်းအောက်ဆီဂျင်ကျဆင်းခြင်းများ ရှိနေသော်လည်း ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သည့် လက္ခဏာများဖြစ်သော အသက်ရှူမြန်ခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ ၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်းနှင့် ကနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း စသည်တို့ ခံစားရခြင်းများ မရှိဘဲ ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ၎င်းကို Silent Hypoxia (တိတ်တဆိတ် အောက်ဆီဂျင်ကျဆင်းခြင်း) ဟု ခေါ်ပြီး ကိုဗစ်နိုင်တင်းရောဂါ၏ ထူးခြားသော ဝိသေသတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုသို့သော အခြေအနေမျိုးတွင် အချိန်လွန်မှ သတိထားခြင်းမျိုးများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး အသက်ဆုံးရှုံးသည်အထိ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ 

#CovidClinicalFeatures

#ကိုဗစ်ကူးစက်ခြင်းဆိုင်ရာမေးခွန်းများ (13.8.21)

=================================

🚩🚩🚩1.ဒီချိန်မှာအမျာကအစားအသောက်တွေမှာစားကြတယ်။အထူးသဖြင့်အသင့်လုပ်ပီးသား အသင့်စားရုံအစားအစာများ။အဲ့မှာရော ပိုးကပါလာနိုင်ခြေရှိလား။စားသင့်လား။ကူးစက်နိုင်သလား သိချင်ပါတယ်။

🚩🚩🚩2.ကိုဗစ်ဖြစ်ထားတဲ့အိမ်မှာရှိနေတဲ့ရေခဲသေတ္တာထဲက အသားငါးတွေကို ချက်ပြုတ်စားသောက်လို့ရပါသလား။ ရောဂါကူစက်နိုင်သလား။ ဘယ်လိုအသုံးပြုစားသောက်လို့ရပါသလဲဖြေပေးပါရှင်။

ဖြေ - ယခုအချိန်အထိ အစားအစာများအား စားသောက်ခြင်း၊ ကိုင်တွယ်ခြင်း၊ အစားအစာထည့်သည့် အထုပ်အပိုးများကို ကိုင်တွယ်ခြင်းဖြင့် ပိုးကူးစက်သည့်ဖြစ်စဉ်မရှိသေးပါ။ 

အစားအစာထည့်ထားသည့် အထုပ်အပိုး၏ မျက်နှာပြင်အား လက်ဖြင့်ကိုင်တွယ်ပြီး ထိုလက်ဖြင့် ပါးစပ်၊ နှာခေါင်း နှင့် မျက်စိတို့ကို ထိမိပါက ကိုဗစ်ပိုးကူးစက်နိုင်ခြေရှိသော်လည်း ကူးစက်နိုင်နှုန်းအလွန်နည်းပါသည်။

ထို့ကြောင့် ဈေးသွားပြီးတိုင်း၊ အစားအစာအထုပ်အပိုးများကို ကိုင်တွယ်ပြီးတိုင်း၊ အစားအစာများကို မကိုင်တွယ်ခင် နှင့် မစားခင်တိုင်း လက်ကို ရေနှင့်ဆပ်ပြာဖြင့် စက္ကန့်၂၀ သေချာစွာဆေးကြောရန်လိုအပ်ပါသည်။ ဆပ်ပြာနှင့်ရေ မရှိပါက အနည်းဆုံး ၆၀% ပါဝင်သော လက်သန့်ဆေးရည်ဖြင့် လက်ကိုဆေးကြောနိုင်ပါသည်။

အစားအစာထုတ်လုပ်သောနေရာတွင် အလုပ်လုပ်သောသူအချို့တွင် ကိုဗစ်ပိုးကူးစက်ခံရသော်လည်း ထိုသူများပြင်ဆင်သော အစားအစာများမှတစ်ဆင့် ကိုဗစ်ပိုးကူးစက်ခြင်း မတွေ့ရကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ကိုဗစ်သည် ရေမှတစ်ဆင့်လည်း မကူးစက်နိုင်ပါ။

အစားအစာများမှတစ်ဆင့် ကိုဗစ်ရောဂါသာမက အခြားအစာကြောင့်ဖြစ်တတ်သောရောဂါများကိုကာကွယ်ရန် အောက်ပါအချက်များကို လိုက်နာရန် လိုအပ်ပါသည်။

- အသားများ၊ ပင်လယ်စာများ၊ ဥအမျိုးမျိုး နှင့် ပုတ်သိုးလွယ်သောအစားအစာများကို ဝယ်ယူပြီးနောက် ၂နာရီ အတွင်း ရေခဲသေတ္တာကဲ့သို့သော အအေးခံနိုင်သည့်နေရာတွင် သိမ်းဆည်းရန်။

- မာသောမျက်နှာပြင်များအား ပိုးသတ်ရန်သုံးသော ပိုးသတ်ဆေးရည်များ ( ဥပမာ - bleach, ammonia ) ကို အစားအစာထည့်သော အထုပ်အပိုးများတွင် ပိုးသတ်ရန်မသုံးရပါ။

- ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သော အိတ်များ ညစ်ပေသွားပါက ဆပ်ပြာဖြင့်လျှော်၍ အခြောက်ခံပြီး ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

- ဟင်းသီးဟင်းရွက်များနှင့် အသားငါးများကို ဆပ်ပြာ၊ ပိုးသတ်ဆေးရည်၊ alcohol၊ bleach တို့ဖြင့် မဆေးရပါ။

- ဆား၊ ငရုပ်ကောင်းမှုန့်၊ သံပုရာရည် နှင့် ရှောက်ရည် တို့သည် ပိုးသတ်မပေးနိုင်ပါ။

- ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အသီးအနှံနှင့် အသားငါးများကို ရေဖြင့်သေချာစွာ ဆေးကြောပါ။

- အာလူး၊ သခွားသီး၊ ဖရဲသီးကဲ့သို့သော အသီးများကို သန့်စင်သော brush ဖြင့် ပွတ်တိုက်ဆေးကြောနိုင်သည်။ 

- အစားအစာချက်ပြုတ်ပြင်ဆင်မည့် မျက်နှာပြင်အား ပိုးသတ်ဆေးရည်ဖြင့် ပုံမှန်ပိုးသတ်သန့်စင်ရပါမည်။ ထိုမျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိ ပိုးသတ်ဆေးရည်များအား အစားအစာချက်ပြုတ်ရန်အတွက်ပြင်ဆင်မှုမပြုခင် ရေဖြင့်သေချာစွာ ဆေးကြောပေးပါ။

- အစားအစာများအား သက်မှတ်အပူချိန်အတိုင်း သေချာစွာ ချက်ပြုတ်ပါက ပိုးသေပါသည်။

🚩🚩🚩3. ခရီးသွားရာဇဝင်လည်းမရှိဘူး။ ပိုးရှိသူနဲ့လည်းထိတွေ့မှုမရှိဘူး။ အိမ်မှာနေရင်းဘယ်လိုကြောင့်ကူးစက်ခံရတာလည်းဗျ။

ဖြေ - ပိုးရှိနေသောမျက်နှာပြင်အား လက်ဖြင့်ကိုင်မိပြီး ထိုလက်ဖြင့် မျက်စိ၊ နှာခေါင်း နှင့် ပါးစပ်တို့ကို ထိမိပါကလည်း ပိုးကူးစက်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အရာဝတ္ထုများအား ကိုင်တွယ်ပြီးတိုင်း လက်ကိုသေချာစွာ ဆေးကြောရန်လိုအပ်ပါသည်။

#CovidTransmission

#ကိုဗစ်ကာကွယ်ခြင်းဆိုင်ရာမေးခွန်းများ (13.8.21)

=================================

🚩🚩🚩1. လူနာအဝတ်အစားများကို အဝတ်လျှော်စက်ဖြင့် လျှော်ဖွပ်ပြီးသောအခါ အဝတ်လျှော်စက်ကို ပိုးသတ်ရန်လိုအပ်ပါသလား ခင်ဗျာ?

- လူနာအဝတ်အစားများကို ဆပ်ပြာမှုန့်နှင့် #ရေနွေးပူ (အပူချိန် 60-90⁰C (သို့) 140-194⁰F) အသုံးပြုကာ အဝတ်လျှော်စက်ဖြင့် လျှော်လျှင် အဝတ်အစားများ ပိုးသတ်ပြီးသားဖြစ်သလို အဝတ်လျှော်စက်အတွင်းကိုလည်း ပိုးသတ်သန့်စင်ပြီး ဖြစ်တယ်လို့ မှတ်ယူနိုင်ပါတယ်၊ ထို့ကြောင့် အဝတ်လျှော်စက်အတွင်းပိုင်းကို ထပ်မံ ပိုးသတ်သန့်စင်ရန် မလိုအပ်ပါ။

- အဝတ်လျှော်စက် အပြင်ဘက် မျက်နှာပြင်နှင့် အထိအကိုင်များသော ခလုတ်နေရာများကိုတော့ အိမ်သုံးပိုးသတ်သန့်စင်ဆေးရည် (သို့မဟုတ်) အဝတ်လျှော်စက်အတွက် သီးသန့်ရည်ရွယ်ထုတ်ထားသော ပိုးသတ်သန့်စင်ဆေးရည်သုံးကာ ပိုးသတ်နိုင်ပါတယ်။

#CovidPrevention

#ckc #covid19_knowledge_centre

#nugmoh #covid19

Comments

Popular posts from this blog

Oထygen concentrator များနှင့်ပတ်သတ်၍

 Oxygen concentrator တွေကို +positive သမား တစ်ယောက် သုံးထားပြီး သားရူပြီး သား စက် ကိုနောက်ထပ် တစ်ယောက်  ရှု ရင် စက်ကို ပြန် သန့်စင် ဖို့လိုပါသလားဗျ။ စက်သန့်ရှင်းရေး ဘယ်လို လုပ်ရပါသလဲခင်ဗျာ။ နားလည် သူများ တစ်ချက်လောက်ဖြေပေးပါလာခင်ဗျာ။ ဆရာတစ်ယောက် ဖြေပေးထားတဲ့ ဟာ လေးပါ တစ်စုတည်း ဖတ်လို့ရအောင် edit ပေးထားပါတယ်။ Oxygen Concentrator စက်အားပိုးသန့်စင်ခြင်း Oxygen concentrator မှာ ပိုးသန့်စင်ရန်စဉ်းစားဖို့ (၁) စက်အပြင်ပိုင်း၊ (၂) လေစစ်ဇကာ filters များ၊ (၃) mask နဲ့ လေရှုပြွန် cannula and tubing (၄) ရေအိုး water trap humidifiers (၅) စက်အတွင်းပိုင်း ဆိုပြီး (၅) ပိုင်းခွဲစဉ်းစားပါမယ်။ ပထမတစ်ယောက်သုံးပြီး နောက်တစ်ယောက်မသုံးခင်မှာဖြစ်စေ၊ အခြားနေရာကသယ်ယူလာတာဖြစ်စေ #ပိုးသတ်ပြီးမှသုံးစွဲသင့်ပါတယ်။ ပိုးသန့်စင်မယ့်သူဟာ #လူနဲ့ဝေးရာမှာ mask နဲ့လက်အိတ်သေချာဝတ်ပြီးမှ ပိုးသန့်စင်သင့်ပါတယ်။ (၁) စက်အပြင်ပိုင်းကို အစွန်းချွတ်ဆေးမပါတဲ့ဆပ်ပြာရည်စိမ်ထားတဲ့အဝတ်နဲ့သုတ်နိုင်ပါတယ်။ ပြီးတာနဲ့ kitchen tower စက္ကူလိပ်နဲ့ရေပြန်သုတ်နိုင်ပါတယ်။ စက်ကိုအသုံးပြုနေစဉ်မှာ ရေစိုအဝတ်နဲ့သန့်စင်ခြင်း #မပြုလုပ်ပါန...

Management of COVID-19 patients

Symptoms တွေက အားလုံးသိပြီးသားဆိုတော့ အဲ့အတိုင်းပဲ... Isolation Guide (WHO) Symptomatic patients with suspected or confirmed case ဆို symptoms စတဲ့ရက်ကနေ 10 days & အနည်းဆုံး symptoms free 3 days... Family/contact (no symptom) ဆိုရင် 10 days (symptom စခဲ့ရင် ထုံးစံအတိုင်း စတဲ့ရက်ကနေ next 10 days) isolation လုပ်ရမယ်... ခုအနေအထားနဲ့တော့ ကိုယ့်အသိစိတ်နဲ့ကိုယ် Home Q ပါတဲ့... Investigation Optional ပဲ... facilities ရှိရင်လုပ် မရှိရင် မလုပ်နဲ့...လုပ်မယ်ဆိုရင်... Rapid test / PCR CXR (mild ဆို မရိုက်လည်းရ... moderate-severe ဆို ရိုက်သင့်.. ARDS or bacterial pneumonia ဆိုးနေပြီလား သိရအောင်) Basic blood test တွေ FBC RBS CRP Creatinine ဖောက်... Fever ဖြစ်တဲ့အတွက် Malaria & Dengue ကိုလည်း လွတ်မသွားအောင် ထည့်စဥ်းစားသင့် Treatment Mild ဆိုရင် supportive & symptomatic ပဲ... Supportive မှာ nutrition & hydration က အရေးကြီး *highlight နာမည်​ကြီးနေတဲ့ Vitamins အားဆေးတွေ လိုလားဆို... nutrition သာကောင်းရင် မလိုဘူး.. သောက်ချင်လည်း သောက်လို့ရ... no problem... Symptomatic အတွက်က fever cough m...

မှောက်အိပ်တယ်ဆိုတာ

လူကောင်းတယောက် ပက်လက်အိပ်တဲ့အခါ လျှာက အနောက်ဘက်ကို လျှောကျပြီး အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ကျဉ်းသွားတယ်။ အဲဒီအခါ ဟောက်သံထွက်လာလို့ ကိုယ်လည်း အသက်ရှုမဝ၊ ဘေးလူလည်း အိပ်မရ ဖြစ်တယ်။  (sleep apnoea) နေမကောင်းတဲ့ နှာစေးချောင်းဆိုးဖြစ်တဲ့အခါ ပက်လက်အိပ်ရင် နှာခေါင်းထဲက အရည်က အတွင်းဘက် အောက်ဖက်ကို စီးကျတယ်။ Posteria Nasal Drop လို့ခေါ်တယ်။ အဲဒီအခါ ချောင်းဆိုးတော့ အိပ်မရပြန်ဘူး။ နေကောင်းသည်ဖြစ်စေ နေမကောင်းသည်ဖြစ်စေ ကျွန်တော်က မှောက်အိပ်တတ်တဲ့ အကျင့် ရှိပြီးသားပါ။ စံနစ်တကျ အိပ်တတ်ရင် အဆင်ပြေပါတယ်။ ခု Covid လူနာကို မှောက်အိပ်ခိုင်းတော့ အဆင်မပြေ မအိပ်တတ် အုန်းလွဲတယ်ဆိုတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ခေါင်းအုံးကို ရင်ဘတ်အောက်တည့်တည့် ထားရပါတယ်။ "ဗိုက်နေရာအထိ မရောက်ရပါဘူး'။  ရင်ဘတ်က မြင့်ပြီး ဗိုက်က နိမ့်ရပါတယ်။ ဒါမှ ဝမ်းတွင်းကလီစာတွေဟာ အောက်ဘက်ကို ရွေ့သွားပြီး ရင်ခေါင်းမြှေး Diaphragm ကို အပေါ်ဘက် တွန်းမထားနိုင်တော့ပါ။ အဆုတ်ရဲ့ လွတ်လပ်စွာ ကျယ်ပြန်နိုင်ခွင့် ပိုရပါတယ်။ (ပက်လက်မှာ ကလီစာ viscera တွေဟာ သွေးပြန်ကြောမကြီး inferior vena cava ကို ဖိထားတာမို့ မှောက်ထားရင် ဒီဖိအား သက်သာပါတယ်။) နောက်ခေါင်းအုံးတခုကိုတော့ နဖူးန...