Skip to main content

ကိုဗစ်ကုသခြင်းဆိုင်ရာမေးခွန်းများ (10.8.21)



🚩🚩🚩1. မေး-Covid ဖြစ်ပြီးD-Dimer 745လောက်ဖြစ်နေပါတယ်ခင်ဗျ။ အခုဆရာဝန် ကEnorza-0.6 (၇)ရက်ထိုးခိုင်းထားပါတယ်။ဘာလို့ထိုးလည်းသိချင်လို့ပါခင်ဗျ။

ဖြေ-  Enoxaprin(0.4/0.6) ဆိုတာ low molecular weight heparin (LMWH) အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ပြင်းထန် ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါကြောင့် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သွေးခဲခြင်း၊ အဆုတ်သွေးကြောထဲ သွေးခဲပိတ်ဆို့ခြင်းတို့ကို မဖြစ်စေဖို့ ကုသဖို့ အတွက် အရေပြားအောက်ကို ထိုးသွင်းရတဲ့ သွေးခဲပျော်ဆေး တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်၏ ညွှန်ကြားချက်ဖြင့် လိုအပ်သော သွေးစစ်ဆေးမှုတို့ကို ပြုလုပ်ပြီးရင် ဆေးမပေးရသော အခြေအနေများမရှိရင် ပေးနိုင်ပါသည်ဟု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရက လမ်းညွှန်ထားပါသည်။

အောက်ပါလင့်ခ်ကို ဖတ်ပေးပါ။

https://www.facebook.com/104312615254327/posts/113818450970410/?d=n

🚩🚩🚩2. မေး- ကိုဗစ်ဖြစ်နေတဲ့ အချိန် ဆေးလိပ်သောက်လို့ ရပါသလားခင်ဗျ။

🚩🚩 🚩 အောက်ဆီဂျင် ၉၀အောက် ကျခဲ့တဲ့ လူတစ်ယောက်က recovery stage မှာပဲ ဆေးလိပ်ပြန်သောက်နေရင် ဘာဆိုးကျိုးရှိမလဲရှင့်။

ဖြေ- ကိုဗစ်ဖြစ်နေစဉ် ဖြစ်ပြီးမှ မဟုတ်ဘဲ ဘယ်လို အခြေအနေမျိုးမှာမှ ဆေးလိပ်မသောက်သင့်ပါဘူး။ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူနဲ့ ဆေးလိပ်ငွေ့ကို ရှူရှိုက်မိတဲ့သူတွေမှာ ကျန်းမာရေး ထိခိုက်မှုတွေ ဆိုးကျိုးတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကြောင့် ကင်ဆာရောဂါ၊နှလုံးရောဂါ၊လေဖြတ်ခြင်း၊အဆုတ်နှင့်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများ၊ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ၊နာတာရှည်အဆုတ်လေပြွန်ကျဉ်းရောဂါ စတဲ့ ရောဂါတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ 

🚩🚩🚩3. မေး-ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီး Day 26 ရက်ရှိပါပြီ။ အောက်ဆီဂျင် ၉၀ %၉၁% ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်နေပါတယ်။ အောက်ဆီဂျင်တက်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ။ (ဥပမာ - ဆေး၊ အစားအသောက်၊ အနေအထိုင်)။

ဖြေ- အောက်ဆီဂျင်တက်အောင်ပေးရတဲ့ ဆေး ရယ်လို့မရှိပါဘူး။ အောက်ဆီဂျင်ကျတဲ့ သူတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကုသမှုအနေနဲ့ ဆေးဝါးတွေ နဲ့ ကုသပေးတာပဲရှိပါတယ်။ 

အစားအသောက်အနေနဲ့ လည်း အာဟာရ ပြည့်ဝအောင် အသားငါးအသီးအရွက်ပဲအမျိုးမျိုးကို စုံစုံလင်လင် စားသင့်ပါတယ်။ 

အောက်ဆီဂျင်ကျတဲ့ သူတွေအတွက် ကုသမှုတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပုံမှန် ပက်လက်အိပ်သည့် အနေအထားမျိုး မဟုတ်ဘဲ နိုးနေစဉ်မှောက်လျက်နေခြင်းနည်း (awake proning position)ဖြင့် နေရန် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရက လမ်းညွှန်ထားပါသည်။

အောက်ပါလင့်ခ်တွင် ပုံနှင့်တကွကြည့်ရှုပေးပါ။

https://www.facebook.com/104312615254327/posts/113818450970410/?d=n

🚩🚩🚩4. မေး- လက်ရှိကိုဗစ်ကုသဆေးထဲမှာ အကောင်းဆုံးဆေးက ဘာပါလဲ။

ဖြေ- ကိုဗစ်ရောဂါကို ကုသရန် တိကျသောဆေးဝါးမရှိသေးပါ။ ကုသဆေးရရှိဖို့အတွက် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးက ဦးဆောင်ပြီး အစွမ်းကုန်ကြိုးစားနေပါတယ်။ သို့ရာတွင် ကိုဗစ်ရောဂါအတွက် ကာကွယ်ဆေး (vaccine)ရရှိနေပါပြီ။

ကိုဗစ်ရောဂါကို ကုသနိုင်သည်ဟုဆိုကာ အနောက်တိုင်းဆေးပညာ၊တိုင်းရင်းဆေး၊ အိမ်တွင်းဆေး အမျိုးမျိုး ပေါ်ထွက်နေသော်လည်း လက်ရှိအခြေအနေတွင် ခိုင်မာသော သက်သေ အထောက်အထားများမရှိသေးပါ။

သို့ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ ဆေးရုံများ၏ treatment guideline များအတိုင်းဆေးရုံတွင် သေချာ စွာ ကုသမှု ခံယူပါက လူနာများအသေအပျောက်နည်း၍ ကျန်းမာရေး ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်။

အားဆေးများဖြစ်သော Multivitamin၊ Vitamin C အစရှိသော ဆေးများသည် ဖြည့်စွက်ဓာတ်စာသဘောသာ ဖြစ်ပါသည်။ ကိုဗစ်ကာကွယ်နိုင်တယ်လို့ တိတိပပ အထောက်အထား မရှိသောကြောင့် သောက်ခြင်း၊ မသောက်ခြင်းသည် မိမိသဘောသာ ဖြစ်ပါသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် အစာအာဟာရဓာတ်စုံလင်မျှတစွာ စားနိုင်သူတစ်ယောက်အဖို့ အားဆေးမလိုအပ်ပါ။ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ၊ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့သူများ၊ ရောဂါကြောင့် အူလမ်းကြောင်းမှ အာဟာရဓာတ် ကောင်းစွာ မစုပ်ယူနိုင်သူများသာ အားဆေးလိုအပ်ပါသည်။

ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်ခံရသည့်တိုင် ကိုယ်ခံအားကောင်းမွန်သူသည် ရောဂါလက္ခဏာများ ပြင်းထန်စွာ ခံစားရသည့်အဆင့်သို့ ရောက်နိုင်ခြေနည်းပါးပြီး ပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် အခွင့်အရေးများပါသည်။

ကိုယ်ခံအားကောင်းစေရန် အိပ်ရေးဝဝအိပ်ပါ၊ အသား၊ငါး၊အသီးအရွက်တို့ကို အာဟာရဓာတ် စုံလင်မျှတအောင် စားပါ၊ ရေများများသောက်ပါ၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ၊ စိတ်ဖိစီးမှု တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ချပါ။

🚩🚩🚩5. မေး-လူကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဆီးချိုရောဂါ က ကိုဗစ် 19 အပေါ်ဘယ်လောက်သက်ရောက်မှုရှိပါသလဲ ခင်ဗျ။

ဖြေ- American diabetes association က ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါရှိတဲ့သူတွေမှာ ကိုဗစ်ကြောင့် နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေ ပိုပြီး ခံစားရတယ် ဆိုပါတယ်။ အဲဒီ့အထဲကမှ အမျိုးအစား၁ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါသမားတွေနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် ဆီးချိုသွေးချို ရောဂါသမားတွေက ပိုပြီးတော့ ခံစားရတတ်ပါတယ်။  

ဗိုင်းရပ်စ် ပိုးကူးစက်ခံရတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အမျိုးအစား၁ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါသမားတွေမှာ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Diabeteic Ketoacidosis (DKA)လည်း ဖြစ်နိုင်ချေပိုများတာတွေ့ရပါတယ်။

ဆီးချို ရောဂါရှိတဲ့သူတွေမှာ ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့အခါ ဆရာဝန်နဲ့အမြန်ဆုံးဆွေးနွေးတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ မိမိရဲ့ ဆီးချိုသွေးချိုပမာဏ ၊ ketone ပမာဏ၊ အရည် သောက်သုံးမှုပမာဏ၊ ခံစားနေရတဲ့ ဝေဒနာ အသေးစိတ်၊ ဆီးချိုသွေးချိုကို ဘယ်လို ထိန်းမလဲ စတာတွေကို ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်လို့ အကြံပြုထားပါတယ်။

#CovidTreatment

#ckc #covid19_knowledge_centre

#nugmoh #covid19

Comments

Popular posts from this blog

Oထygen concentrator များနှင့်ပတ်သတ်၍

 Oxygen concentrator တွေကို +positive သမား တစ်ယောက် သုံးထားပြီး သားရူပြီး သား စက် ကိုနောက်ထပ် တစ်ယောက်  ရှု ရင် စက်ကို ပြန် သန့်စင် ဖို့လိုပါသလားဗျ။ စက်သန့်ရှင်းရေး ဘယ်လို လုပ်ရပါသလဲခင်ဗျာ။ နားလည် သူများ တစ်ချက်လောက်ဖြေပေးပါလာခင်ဗျာ။ ဆရာတစ်ယောက် ဖြေပေးထားတဲ့ ဟာ လေးပါ တစ်စုတည်း ဖတ်လို့ရအောင် edit ပေးထားပါတယ်။ Oxygen Concentrator စက်အားပိုးသန့်စင်ခြင်း Oxygen concentrator မှာ ပိုးသန့်စင်ရန်စဉ်းစားဖို့ (၁) စက်အပြင်ပိုင်း၊ (၂) လေစစ်ဇကာ filters များ၊ (၃) mask နဲ့ လေရှုပြွန် cannula and tubing (၄) ရေအိုး water trap humidifiers (၅) စက်အတွင်းပိုင်း ဆိုပြီး (၅) ပိုင်းခွဲစဉ်းစားပါမယ်။ ပထမတစ်ယောက်သုံးပြီး နောက်တစ်ယောက်မသုံးခင်မှာဖြစ်စေ၊ အခြားနေရာကသယ်ယူလာတာဖြစ်စေ #ပိုးသတ်ပြီးမှသုံးစွဲသင့်ပါတယ်။ ပိုးသန့်စင်မယ့်သူဟာ #လူနဲ့ဝေးရာမှာ mask နဲ့လက်အိတ်သေချာဝတ်ပြီးမှ ပိုးသန့်စင်သင့်ပါတယ်။ (၁) စက်အပြင်ပိုင်းကို အစွန်းချွတ်ဆေးမပါတဲ့ဆပ်ပြာရည်စိမ်ထားတဲ့အဝတ်နဲ့သုတ်နိုင်ပါတယ်။ ပြီးတာနဲ့ kitchen tower စက္ကူလိပ်နဲ့ရေပြန်သုတ်နိုင်ပါတယ်။ စက်ကိုအသုံးပြုနေစဉ်မှာ ရေစိုအဝတ်နဲ့သန့်စင်ခြင်း #မပြုလုပ်ပါန...

Management of COVID-19 patients

Symptoms တွေက အားလုံးသိပြီးသားဆိုတော့ အဲ့အတိုင်းပဲ... Isolation Guide (WHO) Symptomatic patients with suspected or confirmed case ဆို symptoms စတဲ့ရက်ကနေ 10 days & အနည်းဆုံး symptoms free 3 days... Family/contact (no symptom) ဆိုရင် 10 days (symptom စခဲ့ရင် ထုံးစံအတိုင်း စတဲ့ရက်ကနေ next 10 days) isolation လုပ်ရမယ်... ခုအနေအထားနဲ့တော့ ကိုယ့်အသိစိတ်နဲ့ကိုယ် Home Q ပါတဲ့... Investigation Optional ပဲ... facilities ရှိရင်လုပ် မရှိရင် မလုပ်နဲ့...လုပ်မယ်ဆိုရင်... Rapid test / PCR CXR (mild ဆို မရိုက်လည်းရ... moderate-severe ဆို ရိုက်သင့်.. ARDS or bacterial pneumonia ဆိုးနေပြီလား သိရအောင်) Basic blood test တွေ FBC RBS CRP Creatinine ဖောက်... Fever ဖြစ်တဲ့အတွက် Malaria & Dengue ကိုလည်း လွတ်မသွားအောင် ထည့်စဥ်းစားသင့် Treatment Mild ဆိုရင် supportive & symptomatic ပဲ... Supportive မှာ nutrition & hydration က အရေးကြီး *highlight နာမည်​ကြီးနေတဲ့ Vitamins အားဆေးတွေ လိုလားဆို... nutrition သာကောင်းရင် မလိုဘူး.. သောက်ချင်လည်း သောက်လို့ရ... no problem... Symptomatic အတွက်က fever cough m...

မှောက်အိပ်တယ်ဆိုတာ

လူကောင်းတယောက် ပက်လက်အိပ်တဲ့အခါ လျှာက အနောက်ဘက်ကို လျှောကျပြီး အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ကျဉ်းသွားတယ်။ အဲဒီအခါ ဟောက်သံထွက်လာလို့ ကိုယ်လည်း အသက်ရှုမဝ၊ ဘေးလူလည်း အိပ်မရ ဖြစ်တယ်။  (sleep apnoea) နေမကောင်းတဲ့ နှာစေးချောင်းဆိုးဖြစ်တဲ့အခါ ပက်လက်အိပ်ရင် နှာခေါင်းထဲက အရည်က အတွင်းဘက် အောက်ဖက်ကို စီးကျတယ်။ Posteria Nasal Drop လို့ခေါ်တယ်။ အဲဒီအခါ ချောင်းဆိုးတော့ အိပ်မရပြန်ဘူး။ နေကောင်းသည်ဖြစ်စေ နေမကောင်းသည်ဖြစ်စေ ကျွန်တော်က မှောက်အိပ်တတ်တဲ့ အကျင့် ရှိပြီးသားပါ။ စံနစ်တကျ အိပ်တတ်ရင် အဆင်ပြေပါတယ်။ ခု Covid လူနာကို မှောက်အိပ်ခိုင်းတော့ အဆင်မပြေ မအိပ်တတ် အုန်းလွဲတယ်ဆိုတာတွေ တွေ့ရတယ်။ ခေါင်းအုံးကို ရင်ဘတ်အောက်တည့်တည့် ထားရပါတယ်။ "ဗိုက်နေရာအထိ မရောက်ရပါဘူး'။  ရင်ဘတ်က မြင့်ပြီး ဗိုက်က နိမ့်ရပါတယ်။ ဒါမှ ဝမ်းတွင်းကလီစာတွေဟာ အောက်ဘက်ကို ရွေ့သွားပြီး ရင်ခေါင်းမြှေး Diaphragm ကို အပေါ်ဘက် တွန်းမထားနိုင်တော့ပါ။ အဆုတ်ရဲ့ လွတ်လပ်စွာ ကျယ်ပြန်နိုင်ခွင့် ပိုရပါတယ်။ (ပက်လက်မှာ ကလီစာ viscera တွေဟာ သွေးပြန်ကြောမကြီး inferior vena cava ကို ဖိထားတာမို့ မှောက်ထားရင် ဒီဖိအား သက်သာပါတယ်။) နောက်ခေါင်းအုံးတခုကိုတော့ နဖူးန...